Stressbestendig als functie-eis

Uit: Personeelsadvertentie magazijnmedewerker

Wij zijn op zoek naar een collega die zorgvuldig en gestructureerd kan werken. Daarnaast ben jij flexibel en stressbestendig. Je bent 32 tot 40 uur per week beschikbaar, eventueel ook ‘s-avonds en op zaterdag. Tevens ben je bereid om op zondag te werken.

Typ voor de aardigheid eens op een vacaturesite het woord ’stressbestendig’ in. Ik durf je te voorspellen dat er heel wat personeelsadvertenties zijn waarin stressbestendige medewerkers worden gezocht. Stressbestendig zijn, wordt in advertenties zelfs als functie-eis gevraagd. Toch wel vreemd vind ik, omdat het hebben van stress in je werk afhankelijk is van heel veel factoren, ook factoren waar je zelf helemaal geen invloed op kan uitoefenen. Hoe is het werk georganiseerd bijvoorbeeld, zijn de productietermijnen te krap of moet je met veel te weinig mensen de klus klaren? Zijn de nodige materialen wel voorhanden of is het onduidelijk wie ergens verantwoordelijk voor is?

Veel gebreken in de bedrijfsvoering worden afgewenteld op de medewerker. Die moet met zijn stressbestendigheid als een duizend-dingen-doekje de rotzooi opruimen en regelen dat het ondanks alle problemen toch goed blijft gaan. Stressbestendigheid als oplossing voor tekortkomingen in de organisatie. En ja…we zijn er zelfs trots op. Stressbestendigheid wordt gezien als een positieve eigenschap waar veel mensen zich graag op voorstaan. Dan lijkt het dat je veel dingen tegelijk kan doen en je te allen tijde het hoofd koel blijft houden en het overzicht blijft bewaren. En wie wil dit nou niet? Maar de waarheid is heel anders. Een mens (man of vrouw) kan maar één ding tegelijk doen en iedereen verliest het overzicht als je met meerdere taken tegelijk bezig bent. Dit is geen mening, maar dit is wetenschappelijk bewezen volgens de psychologen van Skils.

Stressbestendig, kan daarmee dan ook worden bedoeld dat je ondanks de grote puinhoop, je niet druk maakt over het werkzaamheden die moeten worden gedaan? Dat stressbestendig in dit voorbeeld synoniem is met niet betrokken of ongeïnteresseerd zijn? Dat het je koud laat of de zaak in de soep draait? Ik geloof niet dat werkgevers dit bedoelen met stressbestendig zijn. Het is eerder dat ze ervaring hebben dat in bepaalde functies mensen regelmatig omvallen door stress en daarom stressbestendige medewerkers vragen. Of ze hebben er niet echt over nagedacht en vinden het wel een mooi woord dat laat zien hoe goed het bedrijf draait en dat het er dus ook hectisch aan toe gaat.

Ik vraag me af hoeveel sollicitanten van zichzelf zullen zeggen dat ze niet stressbestendig zijn. Ik denk geen een. Eenmaal aangenomen, moeten ze wel aan de stressbestendige eis voldoen met als grote gevaar dat ze op hun tenen lopen. Dit kan je eventjes volhouden, maar niet lange tijd. Stress als piek is niet ongezond. Sterker nog, het maakt je gefocust en zorgt dat je het onderste uit de kan haalt bij jezelf. Denk maar aan je tentamens die je vroeger hebt gemaakt. Chronische stress is een heel ander verhaal. Van chronische stress word je ziek. Niet alleen psychisch, maar ook fysiek Aangetoond is dat het immuunsysteem hierdoor wordt afgebroken en je suikerhuishouding wordt verstoord. Veel psychosomatische klachten vinden hun oorsprong in chronische stress.

Uit: Personeelsadvertentie medewerker telefooncentrale:

 Je bent flexibel inzetbaar, integer met een groot verantwoordelijkheidsgevoel en je kunt zelfstandig werken. Je bent stressbestendig en accuraat.

Je werkschema is: avondwerk, dagdienst, flexibel werkrooster, onregelmatige werktijden, weekendbeschikbaarheid en werken op feestdagen.

Het zou mooi zijn als organisaties meer bewust waren van de stressfactoren in hun bedrijf en daar hun focus op leggen in plaats van stressbestendige medewerkers te zoeken. Geen signaalbestrijding dus maar de oorzaken van stress aanpakken. Medewerkers in een goed georganiseerd bedrijf zitten lekker in hun vel en verzetten heel veel werk zonder dat dit stress oplevert. Door stressbestendigheid te eisen van je medewerkers, schep je bovendien een klimaat waarin het niet meer mogelijk is om te erkennen dat het water je over de schoenen loopt. Dat je ’s-avonds even geen mailtjes meer wilt beantwoorden en dat je het weekend voor jezelf wilt houden. Dat je het werk eigenlijk niet meer aan kan en je even afstand moet houden van het werk. En eigenlijk…ander werk wilt hebben. Maar medewerkers zijn loyaal en blijven doorgaan, ondanks de chronische stress waardoor ze op termijn uitvallen. Eenmaal uitgevallen, komt er in hun plaats een personeelsadvertentie waarin een medewerker wordt gezocht die stressbestendig is, omdat de vorige hierdoor is uitgevallen. En zo is de cirkel weer rond!

Binus Dieperink

Gimd is dé specialist op het gebied van psychosociale arbeidsbelasting